آيا بهشت و جهنم در روز قيامت، بر روی كره ی زمين تشكيل می شوند، يا در كره ی جداگانه ای می باشند؟ مردم در آن جا چگونه زندگی می كنند؟ آيا به صورت روح و بدون عضو جسمانی زندگی می كنند، يا اين كه با همين بدن و اعضای جسمانی؟
این سؤال از دو قسمت تشكيل شده است:
1 ـ آيا بهشت و جهنم در كره ی زمين تشكيل می شوند يا در كره ای ديگر؟
2 ـ آيا بهشت و جهنم و معاد فقط است يا جسمانی هم هست؟
پيش از شروع پاسخ، به چند نكته اشاره می شود:
مراد از بهشت و جهنم چيست؟
از مجموع تعبيراتی كه در آيات قرآن و روايات اسلام آمده، بهشت و دوزخ به سه معنای مختلف اطلاق شده است كه عبارت اند از:[1]
بهشت دنيا: اين بهشت از نظر ظاهر، همان باغ های خرّم و سرسبز اين جهان هستند. قرآن درباره ی قوم سبا می فرمايد: لَقَدْ كانَ لِسَبَإٍ في مَسْكَنِهِمْ آيَةٌ جَنَّتانِ عَنْ يَمينٍ وَ شِمالٍ كُلُوا مِنْ رِزْقِ رَبِّكُمْ وَ اشْكُرُوا لَهُ بَلْدَةٌ طَيِّبَةٌ وَ رَبٌّ غَفُور); برای قوم سبا در محل سكونت شان نشانه ای بود، دو باغ از راست و چپ، از روزی پروردگارتان بخوريد و شكر او را به جا آوريد، شهری است پاك و پاكيزه و پروردگاری آمرزنده.[2]
به احتمال قوی، بهشت آدم(عليه السلام) نيز يكی از همين باغ های خرّم و با طراوت زمين بوده است.[3]
بهشت و دوزخ برزخی: اين بهشت و دوزخ، كانونی از نعمت برای نيكوكاران و عذاب برای بدكاران در جهان برزخ است; يعنی عالمی كه در ميان دنيا و آخرت قرار دارد و آيه ی 169، سوره ی آل عمران نيز به اين معنا اشاره دارد كه می فرمايد: (وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلُوا في سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُون); هرگز گمان مبر كسانی كه در راه خدا كشته شدند مردگان اند، بلكه آنان زنده اند و نزد پروردگارشان روزی داده می شوند».
بهشت و دوزخ رستاخيز: كه گاهی از آن تعبير به جنه المأوی» می شود.[4]
در اين كه بهشت و دوزخ به دو معنای اول، هم اكنون وجود دارند، بحثی نيست: اصل سخن در مورد بهشت به معنای سوم است كه آيا اين بهشت بر روی كره ی زمين تشكيل می شود يا در جای ديگری.
مقدمه ی دوم كه بايد روشن شود، اين است كه آيا بهشت و جهنم هم اكنون وجود دارند يا خير؟ زيرا اگر معتقد باشيم كه بهشت و جهنم هنگام قيامت ايجاد می شوند، دليلی ندارد كه در مورد محل آن ها بحث كنيم كه آيا اين ها در روی كره ی زمين ايجاد می شوند، يا در جای ديگری; زيرا در روز قيامت، زمين متلاشی می شود: (وَ حُمِلَتِ الْأَرْضُ وَ الْجِبالُ فَدُكَّتا دَكَّةً واحِدَة); و زمين و كوه ها از جا برداشته می شوند و يك باره در هم كوبيده و متلاشی می گردند».[5]و لذا جای اين بحث نخواهد بود. به هر حال دو ديدگاه در اين رابطه بيان گرديده است:
درباره این سایت